Risk Ölçüm ve Değerleme Esasları

Türkçe

Risk Ölçüm ve Değerleme Esasları
Yapılan Açıklama Güncelleme mi?
Hayır (No)
Yapılan Açıklama Düzeltme mi?
Hayır (No)
Konuya İlişkin Daha Önce Yapılan Açıklamanın Tarihi
-
Bildirim İçeriği
Açıklamalar


 Piyasa Riski: Risk Yönetimi Birimi, piyasa riskini riske maruz değer  ("RMD")`i hesaplayarak değerlendirmektedir. RMD, fon portföy  değerinin normal piyasa koşulları altında ve belirli bir dönem dahilinde  maruz kalabileceği en yüksek zararı belirli bir güven aralığında ifade  eden değerdir. RMD hesaplamasında tarihsel simülasyon yöntemi  kullanılır. RMD`de %99 güven düzeyi, 250 iş günü ve 20 günlük elde  tutma süresi varsayımı altında hesaplama yapılır. Fonun eşik değeri  olduğu için RMD hesabında Mutlak RMD hesaplaması yapılır. 20  günlük elde tutma süresine göre hesaplanan RMD limiti (Mutlak RMD /  Fon Toplam Değeri) % 100 olarak uygulanmaktadır. RMD raporları  günlük olarak Yönetim Kuruluna, portföy yönetimi bölümüne, denetim  ve iç kontrol birimlerine gönderilir. RMD hesaplamalarına fon  portföyünde yer alan tüm varlık ve işlemler dahil edilir. Türev  araçlardan kaynaklanan riskler de bu kapsamda dikkate alınır. Ayrıca,  portföyleri etkileyebilecek piyasa risklerinin daha iyi  değerlendirilebilmesi amacıyla aylık stres testleri gerçekleştirilmekte ve  sonuçlar Yönetim Kuruluna raporlanmaktadır.

 Likidite Riski: Fon portföyünde yer alan varlıklar enstrüman grubu  bazında varlığın türü, varlık grubunun kendine özgü özelliği, likidite  geçmişi (ortalama işlem hacmi), serbestliği, piyasa büyüklüğü, kredi ve  piyasa riski, değerlemede kolaylık ve kesinliği gibi faktörler dikkatealınarak ayrıştırılmıştır. Söz konusu faktörler ışığında oranlar  uygulanarak varlıkların likiditesi hesaplanmakta ve fon portföylerinin ne  kadarının likidite edilebileceği tespit edilmektedir. Fon portföyündeki  varlıkların likiditesi toplulaştırılarak fon toplam değerine oranlanması  sonucu bulunan portföyün likidite oranı günlük olarak izlenmektedir. 

Karşı Taraf Riski: Borsa dışı türev araç (vadeli işlem ve opsiyon  sözleşmesi) ve swap sözleşmeleri ile diğer sözleşmelere ilişkin karşı  taraf riskinin hesaplanmasında; Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber`in  4.2.7. nolu bölümünde yer alan şartlara uygun olarak takip yapılır ve  pozisyonların anlık olarak hesaplanan piyasa değeri günlük olarak  dikkate alınır. Tek bir ihraççı kuruluşa yönelik karşı taraf riski borsa dışı  sözleşmelerin pozitif piyasa değerlerinin toplamı şeklinde hesaplanır.  Opsiyon sözleşmelerinde Black&Scholes modeli kullanılarak günlük  olarak hesaplama yapılır ve bulunan değer piyasa değeri olarak kabul  edilerek karşı taraf riski hesaplaması yapılır. Sözleşmenin karşı tarafından fiyat kotasyonunun verilmesi halinde, bu fiyat piyasa değeri  olarak kabul edilir ve karşı taraf riski hesaplamasında dikkate alınır.

 Operasyonel ve Yasal Risk: Operasyonel risk, kullanılan sistemlerin  yetersizliği, başarısız yönetim, personelin hatalı ya da hileli işlemleri  gibi kurum içi etkenlerin yanı sıra doğal afetler, rekabet koşulları, politik  rejim değişikliği gibi kurum dışı etkenler kaynaklı olabilir. Yasal risk  ise, mevzuatta ve düzenleyici otoritelerin düzenlemelerinde meydana  gelen değişikliklerden olumsuz etkilenme kaynaklı olarak oluşabilir.  Şirketin, portföy faaliyetlerinden kaynaklanan riskler, Risk Yönetim  Birimi ile Teftiş Birimi tarafından koordineli olarak takip edilmektedir.  Riskin kaynakları, sonuçları ve alınan önlemlere Teftiş Birimi tarafından  hazırlanan yıllık denetim raporunda yer verilir ve Yönetim Kurulu`na  sunulur. Fonun yasal ve mevzuat riskine konu olmaması bakımından  yatırım kısıtlarının ilgili mevzuat, tebliğler, sözleşmeler, Yatırım  Komitesi kararlarına ve dâhili ilgili mevzuata uygunluğunun kontrolü ve  gözetimi Şirket İç Kontrol Birimince yerine getirilir.

Kaldıraç Yaratan İşlemler Fon portföyüne kaldıraç yaratan işlemlerden; borsadan veya borsa  dışından, riskten korunma ve/veya yatırım amacıyla döviz, faiz, pay  senedi, pay senedi endeksleri, emtia ve sermaye piyasası araçları üzerine  yazılan türev araç (vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri), saklı türev  araç, swap sözleşmesi, varant, sertifika, ileri valörlü tahvil/bono ve altın  alım işlemleri ve diğer herhangi bir yöntemle kaldıraç yaratan benzeri  işlemler dahil edilir. Kaldıraç yaratan işlemler nedeniyle fonun başlangıç  yatırımından daha yüksek zarar kaydedebilme olasılığı bulunmaktadır.  Kaldıraç yaratan işlemlerden kaynaklanan riskin ölçümünde Rehber`de  belirlenen esaslar çerçevesinde Mutlak riske maruz değer (RMD)  yöntemi kullanılır. Fonun mutlak riske maruz değeri fon toplam  değerinin %100`ünü aşamaz. Portföye dahil edilen kaldıraç yaratan işlemlerin değerlemesine ilişkin olarak Finansal Raporlama Tebliği ve  Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber`de belirlenen esaslar uygulanır. Risk  Yönetimi Birimi`nce yapılan kaldıraç işlemlerinin limiti aşıp aşmadığı  günlük olarak kontrol edilir.  Kaldıraç yaratan işlemlere ilişkin olarak araç bazında ayrı ayrı  hesaplanan pozisyonların mutlak değerlerinin toplanması (sum of  notionals) suretiyle ulaşılan toplam pozisyonun fon toplam değerine  oranına "kaldıraç" denir. Fonun kaldıraç limiti %200`dür.  Fon portföyüne alınan yapılandırılmış yatırım araçlarının saklı türev araç  niteliği taşıyıp taşımadığı Kurucu tarafından değerlendirilerek söz  konusu değerlendirmeyi tevsik edici belgeler Kurucu nezdinde muhafaza  edilir. Yapılandırılmış yatırım aracının saklı türev araç niteliğinde  olması halinde, risk ölçümüne ilişkin olarak Rehber`de yer alan esaslar  uygulanır.
Fonun yatırım stratejisi ile yatırım yapılan varlıkların yapısına ve risk  düzeyine uygun bir risk yönetim sistemi oluşturulmuştur.

 Piyasa Riski: Risk Yönetimi Birimi, piyasa riskini riske maruz değer  ("RMD")`i hesaplayarak değerlendirmektedir. RMD, fon portföy  değerinin normal piyasa koşulları altında ve belirli bir dönem dahilinde  maruz kalabileceği en yüksek zararı belirli bir güven aralığında ifade  eden değerdir. RMD hesaplamasında tarihsel simülasyon yöntemi  kullanılır. RMD`de %99 güven düzeyi, 250 iş günü ve 20 günlük elde  tutma süresi varsayımı altında hesaplama yapılır. Fonun eşik değeri  olduğu için RMD hesabında Mutlak RMD hesaplaması yapılır. 20  günlük elde tutma süresine göre hesaplanan RMD limiti (Mutlak RMD /  Fon Toplam Değeri) % 100 olarak uygulanmaktadır. RMD raporları  günlük olarak Yönetim Kuruluna, portföy yönetimi bölümüne, denetim  ve iç kontrol birimlerine gönderilir. RMD hesaplamalarına fon  portföyünde yer alan tüm varlık ve işlemler dahil edilir. Türev  araçlardan kaynaklanan riskler de bu kapsamda dikkate alınır. Ayrıca,  portföyleri etkileyebilecek piyasa risklerinin daha iyi  değerlendirilebilmesi amacıyla aylık stres testleri gerçekleştirilmekte ve  sonuçlar Yönetim Kuruluna raporlanmaktadır.

 Likidite Riski: Fon portföyünde yer alan varlıklar enstrüman grubu  bazında varlığın türü, varlık grubunun kendine özgü özelliği, likidite  geçmişi (ortalama işlem hacmi), serbestliği, piyasa büyüklüğü, kredi ve  piyasa riski, değerlemede kolaylık ve kesinliği gibi faktörler dikkatealınarak ayrıştırılmıştır. Söz konusu faktörler ışığında oranlar  uygulanarak varlıkların likiditesi hesaplanmakta ve fon portföylerinin ne  kadarının likidite edilebileceği tespit edilmektedir. Fon portföyündeki  varlıkların likiditesi toplulaştırılarak fon toplam değerine oranlanması  sonucu bulunan portföyün likidite oranı günlük olarak izlenmektedir. 

Karşı Taraf Riski: Borsa dışı türev araç (vadeli işlem ve opsiyon  sözleşmesi) ve swap sözleşmeleri ile diğer sözleşmelere ilişkin karşı  taraf riskinin hesaplanmasında; Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber`in  4.2.7. nolu bölümünde yer alan şartlara uygun olarak takip yapılır ve  pozisyonların anlık olarak hesaplanan piyasa değeri günlük olarak  dikkate alınır. Tek bir ihraççı kuruluşa yönelik karşı taraf riski borsa dışı  sözleşmelerin pozitif piyasa değerlerinin toplamı şeklinde hesaplanır.  Opsiyon sözleşmelerinde Black&Scholes modeli kullanılarak günlük  olarak hesaplama yapılır ve bulunan değer piyasa değeri olarak kabul  edilerek karşı taraf riski hesaplaması yapılır. Sözleşmenin karşı tarafından fiyat kotasyonunun verilmesi halinde, bu fiyat piyasa değeri  olarak kabul edilir ve karşı taraf riski hesaplamasında dikkate alınır.

 Operasyonel ve Yasal Risk: Operasyonel risk, kullanılan sistemlerin  yetersizliği, başarısız yönetim, personelin hatalı ya da hileli işlemleri  gibi kurum içi etkenlerin yanı sıra doğal afetler, rekabet koşulları, politik  rejim değişikliği gibi kurum dışı etkenler kaynaklı olabilir. Yasal risk  ise, mevzuatta ve düzenleyici otoritelerin düzenlemelerinde meydana  gelen değişikliklerden olumsuz etkilenme kaynaklı olarak oluşabilir.  Şirketin, portföy faaliyetlerinden kaynaklanan riskler, Risk Yönetim  Birimi ile Teftiş Birimi tarafından koordineli olarak takip edilmektedir.  Riskin kaynakları, sonuçları ve alınan önlemlere Teftiş Birimi tarafından  hazırlanan yıllık denetim raporunda yer verilir ve Yönetim Kurulu`na  sunulur. Fonun yasal ve mevzuat riskine konu olmaması bakımından  yatırım kısıtlarının ilgili mevzuat, tebliğler, sözleşmeler, Yatırım  Komitesi kararlarına ve dâhili ilgili mevzuata uygunluğunun kontrolü ve  gözetimi Şirket İç Kontrol Birimince yerine getirilir.

Kaldıraç Yaratan İşlemler Fon portföyüne kaldıraç yaratan işlemlerden; borsadan veya borsa  dışından, riskten korunma ve/veya yatırım amacıyla döviz, faiz, pay  senedi, pay senedi endeksleri, emtia ve sermaye piyasası araçları üzerine  yazılan türev araç (vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri), saklı türev  araç, swap sözleşmesi, varant, sertifika, ileri valörlü tahvil/bono ve altın  alım işlemleri ve diğer herhangi bir yöntemle kaldıraç yaratan benzeri  işlemler dahil edilir. Kaldıraç yaratan işlemler nedeniyle fonun başlangıç  yatırımından daha yüksek zarar kaydedebilme olasılığı bulunmaktadır.  Kaldıraç yaratan işlemlerden kaynaklanan riskin ölçümünde Rehber`de  belirlenen esaslar çerçevesinde Mutlak riske maruz değer (RMD)  yöntemi kullanılır. Fonun mutlak riske maruz değeri fon toplam  değerinin %100`ünü aşamaz. Portföye dahil edilen kaldıraç yaratan işlemlerin değerlemesine ilişkin olarak Finansal Raporlama Tebliği ve  Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber`de belirlenen esaslar uygulanır. Risk  Yönetimi Birimi`nce yapılan kaldıraç işlemlerinin limiti aşıp aşmadığı  günlük olarak kontrol edilir.  Kaldıraç yaratan işlemlere ilişkin olarak araç bazında ayrı ayrı  hesaplanan pozisyonların mutlak değerlerinin toplanması (sum of  notionals) suretiyle ulaşılan toplam pozisyonun fon toplam değerine  oranına "kaldıraç" denir. Fonun kaldıraç limiti %200`dür.  Fon portföyüne alınan yapılandırılmış yatırım araçlarının saklı türev araç  niteliği taşıyıp taşımadığı Kurucu tarafından değerlendirilerek söz  konusu değerlendirmeyi tevsik edici belgeler Kurucu nezdinde muhafaza  edilir. Yapılandırılmış yatırım aracının saklı türev araç niteliğinde  olması halinde, risk ölçümüne ilişkin olarak Rehber`de yer alan esaslar  uygulanır.