Uzman isim kalem kalem anlattı... Vergide yeni dönem: Kim, ne ödeyecek?

Meclisin gündeminde bu hafta yine önemli düzenlemeler olacak... Vergilere dair yeni kararlar bekleniyor. Araç alım satımında, emlakta beklenen değişiklikler ne? Bu adım neden atılıyor? Ekonomist Muhammet Bayram değerlendirdi.

Ekonomist Muhammet Bayram'ın ifadeleri şöyle;

-Kuyumculuk, ikinci el taşıt satışı, bazı özel sağlık kuruluşlarının belgeleriyle, kıymetli madenler ve hayvancılık işletme ruhsatlarından yıllık vergi harcı alınacak .

Geçtiğimiz günlerde Maliye Bakanlığı bununla ilgili günlük hasılat verileri açıklamıştı. Özellikle kuyumculuk, doktorlar ve özel sağlık kuruluşlarının çok az vergi ödediği ortaya çıktı. Kuyumcuların, aylık Cumhuriyet Altını parasına dükkân işlettiği belirlendi. Kuyumcuların vitrinleri sayıldığında milyonlarca liralık bir servet oluşuyor. Bu servetten vergi alınması söz konusu değil, ancak kuyumcuların ve bu meslektekilerin daha az vergi ödediği ortaya çıktı.

Bu düzenleme ile kuyumcular, özel sağlık kuruluşları, veteriner klinikleri, ikinci el araç ve taşınma ticareti yapanlar için harç tutarları yıllık 10.000 ile 50.000 TL arasında değişecek. Büyük şehirlerde faaliyet gösteriliyorsa bu tutar iki katına kadar artırılabilecek. Net rakamlar değil; teklif Meclis gündemine gelecek. Mecliste tekrar bir azaltım yapılabilir. Şu haliyle sadece işletme ruhsatı için yıllık 4,5 milyar liralık bir gelir elde edilmesi planlanıyor.

Yani kuyumcular artık vergiye ek olarak yıllık bir harç ödeyecek. Günlük hasılat tespiti yapılmış olsa da, örneğin doktorlara gidildi, muayeneye oturuldu, günlük kaç hasta geldiği incelendi. Buna göre aylık toplam gelir hesaplandı. Ancak bu yeterli görülmemiş olmalı ki, özellikle kuyumcular ve ikinci el araç satışı yapan ayaklı galericiler de bu kapsama alındı. Belgeleri var ama ne kadar alım satım yaptıkları bilinmiyor. Bu nedenle 10.000 TL ile 50.000 TL arasında değişen tutarda yıllık harç ödeyecekler. Gelir vergisi ve kurumlar vergisi ayrıca devam edecek.

-Tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerine ilişkin harç istisnası kaldırılacak. 

Daha önce bir istisna vardı; araç bir kere tescil edildiyse satış ve devir işlemlerinde harç alınmıyordu. Artık harç alınacak. Bu da ek gelir sağlayacak.

-Bu işlemlerden satış ve devir bedeli üzerinden 1.000 liradan az olmamak kaydıyla nispi noter harcı alınacak. Sıfır ve ikinci el araç satışlarında binde 2 oranında harç tahsil edilecek.

Sıfır ve ikinci el araç satışlarında vatandaş notere gittiğinde mutlaka binde 2 oranında bir vergi ödeyecek. Bu tutar 1.000 liradan az olmayacak. Ticari işletmelerin her faaliyeti vergiye tabi. Ancak şahıslar veya ayaklı galericiler yılda 3-4 kez araç alım satımı yapabiliyor. Bunun bir sınırı yok. Bu durum vergiye konu olmalı.

Maliye Bakanlığı tespit ederse %40’a varan vergi tahsil ediliyor. Ancak tespit edilemeyen durumlar için artık her araç satışında aracın değerinin binde 2’si kadar harç alınacak. 2024 yılında 10 milyon araç satışı gerçekleşti. Bunun çok azı ticari işletmelerin, çoğu şahısların. 10 milyon araç satışında binde 2’lik düzenleme ve 1.000 TL alt sınırı ile toplamda 13 milyar liralık ek gelir hedefleniyor.

-Gayrimenkul satışında yanlış beyanda verilen %25 oranındaki ceza bir kat artırılacak.

Gayrimenkul satışlarında beyan usulü var. Tapuda veya noterde işlem yapılırken raiç bedel isteniyor. Raiç, belediyeden alınan gayrimenkul değerini gösteren form. Satış bedeli raiçten düşük olamaz. Örneğin, belediyeden alınan raiç formunda 150.000 TL yazıyorsa, satış 150.000 TL’nin altında yapılamaz.

Ancak normal değeri 2.000.000 TL olan bir ev için aramızda 100.000 TL’ye anlaşmak vergi kaybına yol açıyor. Önceden bu farkın %25’i kadar ceza uygulanıyordu. Artık bu kaldırıldı. Yeni düzenlemeyle ceza iki katına çıkacak.

-Mesken kira gelirlerinde emekliler, dul ve yetim aylığı alanlar hariç gelir vergisi istisnası kaldırılacak.

2025 yılı için istisna 47.000 TL idi. Devlet diyordu ki, emekliler, dul ve yetim aylığı alanlar hariç, yıllık kira gelirin 47.000 TL’yi aşmıyorsa vergi yok. Bu istisna kaldırıldı. Artık ne kadar kira geliri olursa olsun vergi ödenecek. Bu düzenlemeden 70 milyar TL gelir bekleniyor.

Ayrıca kredi faizlerini gider olarak yazma imkânı da kaldırıldı. 2026 itibarıyla buradan 1,6 milyar TL ek gelir hedefleniyor.

İLGİLİ HABER

EKONOMİ

Savunmada çığır açan adım! ASELSAN’ın TOYGUN’u KIZILELMA’ya hayalet göz oldu

İLGİLİ HABER

FİNANS

SON DAKİKA | BIST 100 haftaya yükselişle başladı! Piyasalarda yön arayışı sürüyor

Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Sorumluluk Beyanı